Nhân vật Alice trong Alice ở xứ sở thần tiên là một trong những biểu tượng văn học nổi tiếng nhất thế giới. Nhưng ít ai biết rằng, cô bé Alice tò mò, thông minh và can đảm ấy có một nguyên mẫu ngoài đời thực. Đó chính là Alice Liddell, một cô bé người Anh đã trở thành nguồn cảm hứng bất tận và là người bạn tâm giao của nhà văn Lewis Carroll.
Bài viết này sẽ đưa bạn khám phá câu chuyện có thật về cuộc đời của “nàng thơ” Alice, mối quan hệ đặc biệt của bà với nhà văn và hành trình ra đời của một kiệt tác văn học thế giới.
Alice Liddell Là Ai? Cô Bé Con Nhà Quý Tộc Oxford
Xuất thân danh giá trong môi trường học thuật
Alice Pleasance Hargreaves (nhũ danh Liddell), sinh ngày 4 tháng 5 năm 1852. Bà là con gái của Henry Liddell, một học giả uyên bác và là hiệu trưởng của Christ Church, một trong những trường đại học thành viên danh giá nhất của Đại học Oxford. Alice lớn lên trong một môi trường học thuật, trí thức và thượng lưu của nước Anh thời Victoria, được tiếp xúc với nhiều nhân vật quan trọng.
Cuộc gặp gỡ định mệnh với Charles Lutwidge Dodgson
Vào ngày 25 tháng 4 năm 1856, khi Alice mới 4 tuổi, một cuộc gặp gỡ định mệnh đã diễn ra. Bà và các chị em đã gặp Charles Lutwidge Dodgson, một giảng viên toán học trẻ tuổi, nhút nhát và có tật nói lắp tại Christ Church. Mặc dù dạy một môn khô khan, ông lại có một tâm hồn vô cùng bay bổng, lãng mạn và một niềm đam mê lớn với nhiếp ảnh nghệ thuật. Về sau, ông chính là nhà văn Lewis Carroll.
“Nàng Thơ” Của Lewis Carroll: Một Tình Bạn Đặc Biệt và Phức Tạp
Alice trong ống kính của một nhà văn tương lai
Carroll có một niềm đam mê lớn với nhiếp ảnh, một loại hình nghệ thuật còn khá mới mẻ thời bấy giờ. Và Alice Liddell nhanh chóng trở thành chủ thể yêu thích nhất trong các bức ảnh của ông. Ông thường chụp Alice và các chị em của cô trong những bộ trang phục hóa trang (như cô bé ăn mày, nữ hoàng…), tạo ra những bức ảnh đầy mộng mơ và có chiều sâu nghệ thuật. Qua ống kính, Carroll không chỉ thấy một cô bé xinh xắn, mà còn thấy một nguồn cảm hứng, một thế giới tưởng tượng mà ông có thể tự do bay bổng.
Mối quan hệ phức tạp và gây tranh cãi
Bản chất mối quan hệ giữa một người đàn ông trưởng thành và một cô bé luôn là chủ đề gây tranh cãi.
- Quan điểm 1 – Tình bạn trong sáng: Nhiều người tin rằng đó là một tình bạn thuần khiết. Carroll, một người sống nội tâm và khó giao tiếp với người lớn, đã tìm thấy ở chị em nhà Liddell những người bạn tâm giao có thể chia sẻ thế giới tưởng tượng của mình.
- Quan điểm 2 – Góc nhìn phê bình: Một số nhà nghiên cứu sau này đã đặt ra nghi vấn về tình cảm của Carroll, cho rằng nó có thể vượt qua giới hạn của một tình bạn thông thường. Tuy nhiên, cần phải nhấn mạnh rằng không có bất kỳ bằng chứng nào cho thấy có hành vi không đúng đắn xảy ra.
Dù bản chất chính xác của nó là gì, đây vẫn là một mối quan hệ đã định hình nên cuộc đời của cả hai và là chất xúc tác khai sinh ra một kiệt tác.
Chuyến Dã Ngoại Lịch Sử và Sự Ra Đời Của Một Kiệt Tác
“Buổi chiều vàng” ngày 4 tháng 7 năm 1862
Câu chuyện kinh điển ra đời vào một buổi chiều mùa hè năm 1862. Dodgson và người bạn Robinson Duckworth đã đưa ba chị em nhà Liddell (Lorina 13 tuổi, Alice 10 tuổi, và Edith 8 tuổi) đi thuyền dã ngoại trên sông Isis, một đoạn của sông Thames ở Oxford.
Lời đề nghị bất hủ của cô bé Alice
Giữa buổi chiều nóng nực và có phần nhàm chán, cô bé Alice đã nằng nặc yêu cầu Dodgson: “Làm ơn hãy kể cho chúng cháu một câu chuyện”.
“Alice’s Adventures Under Ground” được khai sinh từ trí tưởng tượng
Không hề có sự chuẩn bị trước, Dodgson đã bắt đầu ứng tác ra câu chuyện về một cô bé tên là Alice, người đã quá chán ngán và bất ngờ chạy theo một con Thỏ Trắng biết nói, mặc áo ghi lê và xem đồng hồ, rồi rơi xuống một cái hố thỏ. Câu chuyện về những cuộc phiêu lưu kỳ lạ dưới lòng đất đã làm mê hoặc cả ba cô bé.
Lời hứa và món quà Giáng sinh vô giá
Sau chuyến đi, Alice đã nài nỉ Dodgson hãy viết lại câu chuyện đó cho mình. Sau hơn hai năm, vào tháng 11 năm 1864, Dodgson đã tự tay viết và vẽ minh họa bản thảo có tựa đề “Alice’s Adventures Under Ground” và tặng nó cho Alice Liddell như một món quà Giáng sinh sớm.
Alice Liddell Trưởng Thành: Thoát Khỏi Xứ Sở Thần Tiên
Bức ảnh năm 20 tuổi của Julia Margaret Cameron
Nhiếp ảnh gia nổi tiếng Julia Margaret Cameron đã chụp một bức ảnh chân dung của Alice vào tháng 9 năm 1872. Bức ảnh cho thấy một Alice Liddell ở tuổi 20, với vẻ đẹp trầm tư, trưởng thành, mang một nỗi u buồn khó tả, hoàn toàn khác với hình ảnh cô bé tò mò trong câu chuyện. Bức ảnh này như một lời khẳng định rằng “nàng thơ” đã lớn, đã có một cuộc sống riêng, tách biệt khỏi nhân vật Alice hư cấu mãi mãi không già đi.
Cuộc sống hôn nhân và những bi kịch cá nhân
Vào năm 1880, bà kết hôn với Reginald Hargreaves, một cầu thủ cricket giàu có, và trở thành một quý bà của xã hội. Bà có ba người con trai, nhưng bi kịch đã ập đến khi hai trong số ba người con của bà đã hy sinh trong Thế chiến thứ nhất.
Bán bản thảo gốc và chuyến đi đến Mỹ
Sau khi chồng qua đời, hoàn cảnh khó khăn về tài chính đã buộc bà phải đưa ra một quyết định đau đớn: bán đi bản thảo gốc mà Carroll đã tặng. Vào năm 1932, lúc bà 80 tuổi, bà đã có một chuyến đi đến Mỹ để nhận bằng tiến sĩ danh dự của Đại học Columbia nhân kỷ niệm 100 năm ngày sinh của Lewis Carroll. Tại đây, bà được chào đón như một người nổi tiếng, một hiện thân sống của Alice.
Di Sản Sống Mãi Với Thời Gian
Alice Liddell và Alice trong truyện: Hai mà một, một mà hai
Alice Liddell ngoài đời là nguồn cảm hứng, nhưng Alice trong truyện, qua tài năng của Lewis Carroll và nét vẽ kinh điển của họa sĩ John Tenniel, đã trở thành một thực thể độc lập. Nhân vật Alice trong sách đã trở thành một biểu tượng toàn cầu về trí tò mò và sự trưởng thành.
Nguyên mẫu bất tử của văn học
Dù Alice Liddell có một cuộc đời riêng với những niềm vui và nỗi buồn rất thật, bà vẫn mãi mãi được nhớ đến như là nguyên mẫu của Alice. Câu chuyện của bà là một minh chứng tuyệt vời cho thấy một khoảnh khắc ngẫu hứng và một tình bạn đặc biệt có thể tạo ra một di sản văn hóa trường tồn với thời gian.
Kết luận
Cuộc đời của Alice Liddell là một hành trình dài, từ một cô bé con nhà quý tộc ở Oxford trở thành nàng thơ bất tử của văn học thế giới. Dù Alice ở xứ sở thần tiên là sản phẩm từ trí tưởng tượng phi thường của Lewis Carroll, nó sẽ không bao giờ tồn tại nếu không có lời đề nghị hồn nhiên của một cô bé 10 tuổi trong một buổi chiều vàng trên sông. Câu chuyện có thật về Alice Liddell nhắc nhở chúng ta rằng đằng sau những kiệt tác vĩ đại nhất đôi khi lại là những câu chuyện đời thường và những mối quan hệ vô cùng đặc biệt.
Câu Hỏi Thường Gặp (FAQs)
Mối quan hệ giữa Lewis Carroll và gia đình Liddell sau này ra sao?
Vào khoảng năm 1863, mối quan hệ giữa Carroll và gia đình Liddell đột ngột bị cắt đứt. Lý do chính xác vẫn còn là một bí ẩn, nhưng nhiều người cho rằng Carroll đã có ý định cầu hôn Alice (khi đó mới 11 tuổi), điều này đã khiến cha mẹ cô bé không hài lòng. Dù sau này họ có làm lành, tình bạn thân thiết như xưa không bao giờ được phục hồi.
Bản thảo gốc “Alice’s Adventures Under Ground” hiện đang ở đâu?
Sau khi được Alice Liddell bán vào năm 1928, bản thảo đã qua tay nhiều nhà sưu tập. Cuối cùng, một nhóm nhà hảo tâm người Mỹ đã mua lại và tặng nó cho Thư viện Anh (British Library) vào năm 1948 như một lời cảm ơn sự đồng lòng của người Anh trong Thế chiến thứ hai. Nó hiện vẫn được lưu giữ tại đó.
Alice Liddell có thích cuốn sách “Alice ở xứ sở thần tiên” không?
Bà rất trân trọng cuốn sách và bản thảo gốc như một kỷ vật quý giá của tuổi thơ. Tuy nhiên, bà sống một cuộc đời khá kín đáo và không thường xuyên nói về vai trò của mình là “nàng thơ”. Đối với bà, đó là một phần của quá khứ, trong khi bà còn có một cuộc sống riêng của một người vợ và người mẹ.
🔎Lưu ý: Bài viết chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin tổng quan.