Vua Tutankhamun – vị Pharaoh trẻ tuổi nổi tiếng nhất Ai Cập cổ đại – qua đời ở tuổi 18,
để lại hàng loạt câu hỏi chưa có lời giải suốt hơn ba nghìn năm. Tại sao một nhà vua trẻ,
được chôn cất trong ngôi mộ đầy kho báu, lại ra đi quá sớm? Cái chết ấy là do bệnh tật,
tai nạn, hay một âm mưu chính trị ẩn giấu sau bóng tối của kim tự tháp?
Năm 1922, khi nhà khảo cổ học Howard Carter phát hiện ngôi mộ gần như nguyên vẹn của ông,
thế giới đã chấn động. Không chỉ bởi những cổ vật vô giá, mà còn bởi bí ẩn bao quanh cuộc đời
và cái chết của Pharaoh trẻ nhất trong lịch sử. Bài viết này sẽ cùng bạn khám phá cuộc đời,
cái chết, cũng như những giả thuyết xoay quanh Vua Tutankhamun.
Vua Tutankhamun là ai?
Thân thế và thời đại trị vì
Tutankhamun sinh khoảng năm 1341 TCN và lên ngôi khi mới chỉ khoảng 8 hoặc 9 tuổi.
Ông trị vì trong thời kỳ Tân Vương quốc (New Kingdom) – giai đoạn huy hoàng nhất của Ai Cập cổ đại.
Do lên ngôi quá sớm, hầu hết các quyết định chính trị và tôn giáo đều được đưa ra bởi các quan
đại thần, trong đó có tể tướng Ay và tướng quân Horemheb.
Thời gian trị vì của ông chỉ kéo dài khoảng 9 năm, nhưng lại đánh dấu bước ngoặt quan trọng
khi Ai Cập quay trở lại thờ cúng các vị thần truyền thống, sau giai đoạn cải cách tôn giáo gây
tranh cãi của Akhenaten – người được cho là cha của Tutankhamun.
Vai trò trong lịch sử Ai Cập
Dù tuổi đời và thời gian trị vì ngắn ngủi, Tutankhamun được xem là biểu tượng cho sự khôi phục
của nền văn hóa Ai Cập truyền thống. Ông khôi phục lại quyền lực của giáo phái Amun, đưa đất nước
thoát khỏi thời kỳ khủng hoảng tôn giáo.
Điều đáng nói, ông không nổi tiếng bởi những công trình kiến trúc khổng lồ như các Pharaoh khác,
mà bởi sự tình cờ: ngôi mộ KV62 được phát hiện gần như nguyên vẹn, giúp hậu thế có cái nhìn hiếm hoi
về cuộc sống và nghệ thuật của Ai Cập hơn 3.000 năm trước.
Cái chết bí ẩn ở tuổi 18
Những giả thuyết y khoa
Các nghiên cứu hiện đại đã chỉ ra rằng Tutankhamun có nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Năm 2010, các nhà khoa học Ai Cập đã công bố kết quả phân tích DNA từ xác ướp, cho thấy ông
mắc nhiều bệnh bẩm sinh, bao gồm dị tật bàn chân khoèo, khiến ông phải dùng gậy để đi lại.
Trong ngôi mộ của ông, các nhà khảo cổ đã tìm thấy hơn 130 cây gậy – bằng chứng cho thấy nhà vua
gặp khó khăn trong việc di chuyển.
Ngoài ra, kết quả chụp CT còn hé lộ dấu hiệu hoại tử xương do bệnh tật và khả năng ông bị nhiễm
ký sinh trùng sốt rét – một căn bệnh nguy hiểm thời Ai Cập cổ. Sự kết hợp của những căn bệnh này
có thể đã khiến hệ miễn dịch của Tutankhamun suy yếu và dẫn tới cái chết sớm.
Tai nạn, ám sát hay bệnh tật?
Một trong những giả thuyết nổi tiếng nhất là Tutankhamun tử vong do tai nạn xe ngựa. Vết nứt lớn
trên hộp sọ và phần xương sườn biến mất từng khiến các nhà nghiên cứu nghi ngờ ông bị ám sát
hoặc gặp tai nạn nghiêm trọng. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia ngày nay cho rằng các tổn thương đó
có thể là hậu quả của quá trình ướp xác hoặc hỏa hoạn sau khi chôn cất.
Theo nhà Ai Cập học nổi tiếng Zahi Hawass, “Không có bằng chứng rõ ràng cho thấy Tutankhamun bị
ám sát. Nhiều khả năng ông qua đời vì sự kết hợp giữa bệnh tật và biến chứng sau tai nạn.”
Có thể thấy, cái chết của Vua Tutankhamun không chỉ đơn giản là một bi kịch cá nhân, mà còn là
bí ẩn làm đau đầu các nhà khoa học trong hơn một thế kỷ qua.
Khám phá mộ phần và lời nguyền Pharaoh
Khám phá ngôi mộ năm 1922
Năm 1922, nhà khảo cổ người Anh Howard Carter và nhà tài trợ Lord Carnarvon đã phát hiện
ngôi mộ KV62 của Tutankhamun trong Thung lũng các vị Vua. Đây là một trong số ít các ngôi mộ
hoàng gia Ai Cập còn nguyên vẹn, chứa hơn 5.000 hiện vật quý giá từ đồ trang sức, xe ngựa,
đến mặt nạ vàng nổi tiếng.
Phát hiện này đã thay đổi hoàn toàn hiểu biết của nhân loại về Ai Cập cổ đại. Theo National Geographic,
ngôi mộ Tutankhamun được coi là một trong những phát hiện khảo cổ quan trọng nhất thế kỷ 20.
Lời nguyền Pharaoh – sự thật hay huyền thoại?
Ngay sau khi ngôi mộ được mở, hàng loạt cái chết bí ẩn của những người tham gia khai quật đã
khiến dư luận rúng động. Lord Carnarvon qua đời chỉ vài tháng sau đó vì nhiễm trùng vết thương.
Truyền thông thời bấy giờ đã thêu dệt thành “Lời nguyền của Pharaoh”, rằng bất cứ ai quấy rối
giấc ngủ của nhà vua đều sẽ gặp tai ương.
Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu hiện đại cho rằng đây chỉ là sự trùng hợp hoặc do vi khuẩn, nấm mốc
bên trong mộ gây bệnh. Dù vậy, “lời nguyền” này vẫn trở thành một trong những bí ẩn hấp dẫn nhất
của lịch sử Ai Cập.
Bí ẩn chưa có lời giải từ xác ướp Tutankhamun
Kỹ thuật ướp xác đặc biệt
Khi nghiên cứu xác ướp của Tutankhamun, các chuyên gia nhận thấy một số bất thường. Phần xương
ngực và tim dường như đã biến mất, trong khi nhiều bộ phận khác bị hư hại nặng. Một số giả thuyết
cho rằng ông đã bị hỏa táng một phần do phản ứng hóa học từ nhựa ướp xác và oxy trong mộ.
Các kết quả phân tích hiện đại
Công nghệ chụp CT và phân tích DNA gần đây đã cung cấp cái nhìn rõ ràng hơn. Các nhà khoa học
phát hiện Tutankhamun có nhiều rối loạn di truyền, có thể bắt nguồn từ hôn nhân cận huyết –
một tập tục phổ biến trong hoàng tộc Ai Cập. Điều này giải thích cho các bệnh lý nghiêm trọng
dẫn đến cái chết sớm của ông.
Sự thật khảo cổ và di sản để lại
Những cổ vật vô giá trong mộ
Ngôi mộ của Tutankhamun chứa hàng ngàn hiện vật, trong đó nổi bật nhất là mặt nạ vàng 11kg –
biểu tượng của nghệ thuật Ai Cập. Ngoài ra, các đồ vật như ngai vàng, xe ngựa, vũ khí, nhạc cụ
cho thấy sự xa hoa của hoàng gia và trình độ thủ công tinh xảo thời bấy giờ.
Di sản của Tutankhamun trong lịch sử thế giới
Dù chỉ trị vì trong thời gian ngắn, Tutankhamun đã trở thành một trong những Pharaoh nổi tiếng
nhất lịch sử nhờ ngôi mộ kỳ vĩ và bí ẩn cái chết. Hình ảnh và cổ vật của ông hiện được trưng bày
tại nhiều bảo tàng lớn, thu hút hàng triệu du khách và giới nghiên cứu mỗi năm.
Nhà Ai Cập học Nicholas Reeves từng nhận định: “Tutankhamun không nổi tiếng vì những gì ông làm
trong lúc sống, mà vì những gì ông để lại sau khi chết.”
Kết luận: Một Pharaoh trẻ tuổi với cái chết đầy bí ẩn
Cái chết của Vua Tutankhamun ở tuổi 18 vẫn là bí ẩn lớn của lịch sử Ai Cập. Dù khoa học hiện đại
đã giải thích nhiều khía cạnh, nhưng những câu hỏi xoay quanh ông – từ lời nguyền Pharaoh đến
kỹ thuật ướp xác – vẫn chưa có lời giải cuối cùng. Chính sự bí ẩn này đã biến Tutankhamun trở
thành biểu tượng bất tử của nền văn minh Ai Cập.
“Cái chết của Tutankhamun không chỉ là dấu chấm hết cho một vị vua trẻ, mà còn là dấu hỏi lớn nhất
của lịch sử Ai Cập cổ đại.”
Câu hỏi thường gặp (FAQ)
Tại sao Vua Tutankhamun nổi tiếng?
Ông nổi tiếng không phải vì thành tựu trong lúc trị vì, mà bởi ngôi mộ gần như nguyên vẹn được tìm thấy
vào năm 1922 cùng hàng ngàn hiện vật quý giá.
Nguyên nhân cái chết của Tutankhamun là gì?
Các nghiên cứu cho rằng ông có thể chết vì bệnh di truyền, biến chứng sốt rét và chấn thương tai nạn.
Tuy nhiên, chưa có kết luận chắc chắn.
Lời nguyền Pharaoh có thật không?
Lời nguyền Pharaoh được thêu dệt từ những cái chết bí ẩn sau khi mộ được mở, nhưng khoa học cho rằng
nguyên nhân đến từ vi khuẩn, nấm mốc hoặc chỉ là sự trùng hợp.
Hiện vật của Tutankhamun đang ở đâu?
Phần lớn hiện vật, bao gồm mặt nạ vàng, đang được lưu giữ và trưng bày tại Bảo tàng Ai Cập ở Cairo.
🔎Lưu ý: Bài viết chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin tổng quan.