Bạn có bao giờ tưởng tượng rằng một bài hát có thể kéo dài đến 639 năm mà vẫn đang được trình diễn ngay lúc này? Nghe có vẻ như một câu chuyện viễn tưởng, nhưng đó lại là sự thật đang diễn ra tại thành phố Halberstadt, nước Đức. Đây là một trong những hiện tượng âm nhạc độc đáo nhất trong lịch sử loài người, nơi thời gian được “kéo giãn” đến mức vượt xa cả một đời người.
Bài viết này sẽ đưa bạn đi sâu tìm hiểu về tác phẩm mang tính lịch sử ấy: từ nguồn gốc, tác giả, ý nghĩa con số 639, cho đến hành trình trình diễn kỳ lạ đang diễn ra. Đồng thời, chúng ta cũng sẽ cùng phân tích những giá trị triết học, văn hóa và nghệ thuật mà nó mang lại cho nhân loại.
Giới thiệu về hiện tượng âm nhạc độc nhất vô nhị
Tác phẩm mang tên Organ²/ASLSP (As Slow As Possible) được bắt đầu trình diễn từ năm 2001 tại nhà thờ St. Burchardi, Halberstadt. Nếu đi ngang qua, bạn sẽ không nghe thấy một giai điệu sôi động hay đoạn nhạc cao trào nào. Thay vào đó, chỉ có những nốt nhạc vang lên kéo dài hàng tháng, thậm chí nhiều năm, trước khi chuyển sang hợp âm tiếp theo.
Điều đặc biệt là dự án này được thiết kế để kéo dài chính xác 639 năm, tức đến năm 2640 mới kết thúc. Đây không chỉ đơn thuần là một bản nhạc, mà còn là một biểu tượng về sự kiên nhẫn, thời gian và cách con người nhìn nhận nghệ thuật.
Tác giả và nguồn gốc của tác phẩm
John Cage – Nhà soạn nhạc tiên phong
Tác giả của bản nhạc là John Cage (1912–1992), một trong những nhà soạn nhạc tiên phong và gây tranh cãi nhất thế kỷ 20. Ông nổi tiếng với những ý tưởng phá vỡ mọi giới hạn truyền thống của âm nhạc, chẳng hạn như tác phẩm “4’33” – nơi nhạc công ngồi im lặng trên sân khấu suốt hơn 4 phút, để khán giả tự lắng nghe âm thanh xung quanh.
Với Cage, âm nhạc không chỉ là giai điệu hay tiết tấu, mà là sự trải nghiệm. Ông từng nói: Âm nhạc ở khắp nơi, miễn là chúng ta lắng nghe.
Chính triết lý này đã mở đường cho những dự án nghệ thuật vượt ra ngoài khuôn khổ thông thường, trong đó có Organ²/ASLSP.
Sự ra đời của Organ²/ASLSP
Năm 1985, John Cage soạn thảo tác phẩm ASLSP (As Slow As Possible). Sau đó, phiên bản dành cho đàn organ mang tên Organ²/ASLSP ra đời. Điều thú vị là, trong bản gốc, Cage không hề quy định bản nhạc phải kéo dài bao lâu. Câu hỏi đặt ra cho các nghệ sĩ là: “Chậm nhất có thể” nghĩa là bao lâu?
Từ thắc mắc ấy, nhóm nghệ sĩ và học giả tại Halberstadt đã quyết định thực hiện thử thách “chậm nhất có thể” theo nghĩa đen – kéo dài tới 639 năm, thay vì vài giờ hay vài ngày như trước đây.
Tại sao lại kéo dài 639 năm?
Ý nghĩa con số 639
Con số 639 không phải ngẫu nhiên. Nó gắn liền với một cột mốc lịch sử: năm 1361, chiếc đàn organ đầu tiên của thế giới hiện đại được xây dựng tại nhà thờ Halberstadt. Đến năm 2000, tức 639 năm sau, dự án đã chọn thời lượng này như một sự tôn vinh lịch sử âm nhạc và nhạc cụ organ.
Bảng dưới đây tóm tắt mốc thời gian liên quan:
| Năm | Sự kiện |
|---|---|
| 1361 | Chiếc đàn organ đầu tiên ra đời tại Halberstadt |
| 2000 | Dự án Organ²/ASLSP chính thức khởi động |
| 2640 | Dự kiến kết thúc bản nhạc sau 639 năm |
Khái niệm “As Slow As Possible”
Tựa đề ASLSP – As Slow As Possible chính là chìa khóa. Với hầu hết các buổi biểu diễn, “chậm nhất có thể” chỉ kéo dài vài giờ. Nhưng khi áp dụng cho đàn organ – một nhạc cụ có khả năng duy trì âm thanh lâu dài – thì khoảng thời gian đó có thể kéo dài vô tận.
Nhóm thực hiện đã quyết định đẩy giới hạn ấy đến mức cực đoan nhất. Kết quả: một dự án nghệ thuật khiến cả thế giới ngỡ ngàng và tranh luận không ngừng về khái niệm “thời gian trong âm nhạc”.
Quá trình trình diễn tại Halberstadt, Đức
Nhà thờ St. Burchardi – không gian đặc biệt
Buổi trình diễn không diễn ra trong một nhà hát hiện đại mà trong nhà thờ St. Burchardi, được xây dựng từ thế kỷ 11. Đây là một trong những công trình cổ kính nhất ở Halberstadt, mang lại bầu không khí tôn nghiêm, phù hợp với tinh thần “vượt thời gian” của tác phẩm.
Sự kiện thay đổi hợp âm định kỳ
Bản nhạc được chơi bằng một chiếc đàn organ đặc biệt, vận hành bằng hệ thống ống gió tự động. Âm thanh có thể vang lên liên tục trong nhiều năm. Mỗi khi đến thời điểm thay đổi hợp âm – thường vài năm một lần – hàng nghìn người từ khắp nơi trên thế giới lại đổ về Halberstadt để chứng kiến.
Một khoảnh khắc lịch sử được hàng nghìn người chứng kiến
Ví dụ, vào tháng 9/2020, sự kiện thay đổi hợp âm đã thu hút hơn 1.000 khán giả quốc tế. Họ đến chỉ để nghe những nốt nhạc mới vang lên – khoảnh khắc kéo dài vài giây nhưng mang ý nghĩa “trăm năm có một”. Đây là minh chứng rõ ràng rằng nghệ thuật, dù chậm rãi đến mức cực đoan, vẫn có thể gắn kết con người lại với nhau.
Phản ứng của công chúng và giới nghệ thuật
Người ủng hộ – sự ngưỡng mộ trước tầm nhìn nghệ thuật
Không ít nghệ sĩ, học giả và khán giả khắp nơi trên thế giới bày tỏ sự ngưỡng mộ trước ý tưởng táo bạo này. Họ cho rằng bài hát dài 639 năm không chỉ là một tác phẩm âm nhạc mà còn là một tuyên ngôn nghệ thuật, buộc con người phải suy ngẫm về sự giới hạn của đời sống và ý nghĩa của thời gian.
Giáo sư âm nhạc Gisela Nauck từng nhận xét: Tác phẩm này là một minh chứng rằng nghệ thuật có thể tồn tại vượt qua cả đời người, như một lời nhắc nhở rằng chúng ta chỉ là một phần nhỏ bé trong dòng chảy vĩnh hằng của thời gian.
Người phản đối – cho rằng quá viển vông
Tuy vậy, không phải ai cũng đồng tình. Một số nhà phê bình cho rằng dự án này quá “viển vông” và thiếu tính thực tiễn, khi con người hiện tại sẽ chẳng thể nào nghe hết toàn bộ bản nhạc. Họ cho rằng việc kéo dài hàng trăm năm đã làm mất đi ý nghĩa cơ bản của một buổi trình diễn âm nhạc truyền thống – đó là sự kết nối trực tiếp và trọn vẹn giữa nhạc sĩ và khán giả.
Ý nghĩa triết học và văn hóa của tác phẩm
Suy ngẫm về thời gian và sự tồn tại
Bài hát dài nhất thế giới này đặt ra câu hỏi: Con người định nghĩa thời gian như thế nào?
. Trong khi hầu hết các bản nhạc chỉ kéo dài vài phút đến vài giờ, thì Organ²/ASLSP khiến ta phải đối diện với sự vô hạn của thời gian. Nó nhắc nhở rằng tuổi thọ con người chỉ là chớp mắt so với dòng chảy hàng thế kỷ.
Nghệ thuật vượt qua giới hạn đời người
Tác phẩm này vượt khỏi giới hạn cá nhân. Những người bắt đầu dự án năm 2001 sẽ không bao giờ thấy được kết thúc vào năm 2640. Nó mang đến một thông điệp mạnh mẽ rằng nghệ thuật không chỉ phục vụ cho một thế hệ, mà có thể trở thành di sản xuyên thế kỷ.
So sánh với những tác phẩm âm nhạc kỳ lạ khác
Những bài hát dài nhiều giờ, nhiều ngày
Trong lịch sử, từng có những tác phẩm âm nhạc “kỳ quặc” về độ dài:
- “Vexations” của Erik Satie – một đoạn nhạc ngắn lặp đi lặp lại 840 lần, có thể kéo dài hơn 18 giờ.
- “Longplayer” của Jem Finer – bản nhạc tự động kéo dài 1.000 năm, bắt đầu từ năm 1999 tại London.
- Các buổi trình diễn marathon, ví dụ như biểu diễn toàn bộ các bản giao hưởng Beethoven liên tục trong nhiều ngày.
Vì sao “639 năm” là duy nhất?
Dù có nhiều dự án âm nhạc dài hơi, Organ²/ASLSP vẫn khác biệt vì nó được chơi liên tục bởi một nhạc cụ thực sự trong không gian vật lý – chứ không chỉ là sản phẩm của máy tính. Chính sự hiện hữu vật chất ấy đã biến nó thành một nghi lễ nghệ thuật thay vì chỉ là một thí nghiệm lý thuyết.
Câu chuyện có thật gắn liền với tác phẩm
Một khoảnh khắc thay đổi hợp âm năm 2020
Tháng 9/2020, khi hợp âm mới vang lên tại nhà thờ St. Burchardi, sự kiện này đã được đưa tin rộng rãi trên khắp các kênh truyền thông quốc tế. BBC, The Guardian và nhiều tờ báo lớn đã gọi đây là “khoảnh khắc âm nhạc kỳ lạ nhất thế giới”.
Du khách từ khắp nơi trên thế giới đã đến chứng kiến
Hàng nghìn du khách từ Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Pháp và nhiều quốc gia khác đã đến Halberstadt. Một số người chia sẻ rằng họ đã chờ đợi nhiều năm để được nghe vài giây chuyển hợp âm. Điều này cho thấy giá trị biểu tượng mạnh mẽ của dự án, vượt xa phạm vi âm nhạc thông thường.
Kết luận – Khi âm nhạc trở thành minh chứng cho sự vĩnh hằng
Bản nhạc như một thông điệp gửi đến nhân loại
Bài hát dài 639 năm là một trong những minh chứng rõ ràng nhất cho khả năng vượt thời gian của nghệ thuật. Nó không chỉ thay đổi cách ta lắng nghe âm nhạc, mà còn mở rộng cách ta suy nghĩ về sự sống, cái chết và di sản để lại cho thế hệ sau.
Trong một thế giới ngày càng vội vã, tác phẩm này nhắc nhở chúng ta rằng có những điều cần đến thời gian, sự kiên nhẫn và niềm tin để cảm nhận trọn vẹn. Và biết đâu, vài trăm năm sau, con cháu chúng ta sẽ tiếp tục đứng trong nhà thờ St. Burchardi, lắng nghe những hợp âm tiếp theo, như một cách kết nối giữa các thế hệ.
Câu hỏi thường gặp (FAQ)
Bài hát dài 639 năm sẽ kết thúc khi nào?
Dự kiến kết thúc vào năm 2640, sau 639 năm kể từ khi bắt đầu (2001).
Ai là tác giả của bài hát dài nhất thế giới?
Tác giả là John Cage – nhà soạn nhạc Mỹ nổi tiếng với những tư tưởng cách tân, trong đó có “4’33” và Organ²/ASLSP.
Bản nhạc được chơi bằng nhạc cụ nào?
Bản nhạc được trình diễn trên một cây đàn organ đặc biệt tại nhà thờ St. Burchardi, Halberstadt (Đức).
Tại sao lại chọn con số 639 năm?
Con số này gắn liền với lịch sử: năm 1361 chiếc đàn organ đầu tiên ra đời tại Halberstadt. Đến năm 2000 là đúng 639 năm, và dự án lấy đó làm mốc kéo dài bản nhạc.
Có thể nghe bài hát dài 639 năm ở đâu?
Bạn có thể trực tiếp đến nhà thờ St. Burchardi ở Halberstadt, Đức, hoặc theo dõi các đoạn thu âm ngắn được phát trực tuyến trên trang web chính thức của dự án.
🔎Lưu ý: Bài viết chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin tổng quan.