Khái niệm đông lạnh chờ tái sinh không còn là chi tiết trong các bộ phim khoa học viễn tưởng. Nó đã trở thành một dịch vụ có thật. Tại công ty Alcor Life Extension Foundation, hàng trăm người đã chọn cách “đóng băng” cơ thể mình với hy vọng một ngày nào đó trong tương lai, khoa học có thể hồi sinh họ.
Vậy, Cryonics là gì? Đây là một ngành khoa học đột phá hay chỉ là một dịch vụ xa xỉ bán niềm hy vọng về sự bất tử của con người? Hãy cùng khám phá. 🧬🔬
Cryonics Là Gì? Định Nghĩa Về “Chuyến Đi Tới Tương Lai”
Không phải là “đông đá”, mà là “thủy tinh hóa” (Vitrification)
Điều đầu tiên cần làm rõ: Cryonics không phải là làm đông cứng cơ thể bạn như một tảng băng. Việc đóng băng thông thường sẽ tạo ra các tinh thể băng sắc nhọn, chúng sẽ xé nát màng tế bào và gây ra những tổn thương không thể phục hồi.
Thay vào đó, mục tiêu của Cryonics là “thủy tinh hóa”. Bằng cách sử dụng các chất bảo vệ đặc biệt, các mô cơ thể sẽ hóa rắn thành một trạng thái giống như thủy tinh ở nhiệt độ cực lạnh mà không hình thành các tinh thể băng phá hoại.
Mục tiêu cốt lõi: Ngăn chặn sự phân hủy ở cấp độ phân tử
Mục tiêu chính và có thể đạt được về mặt khoa học của quy trình này là sử dụng nhiệt độ cực lạnh để tạm dừng gần như mọi hoạt động hóa học và sinh học. Về cơ bản, nó ngăn chặn quá trình phân hủy sau khi một người được tuyên bố là đã chết về mặt pháp lý, “đóng băng” họ ở cấp độ phân tử.
Alcor Life Extension Foundation và Quy Trình “Bất Tử Hóa”
Giới thiệu về Alcor: Tổ chức tiên phong
Alcor là một trong những tổ chức lớn và lâu đời nhất trong lĩnh vực Cryonics, có trụ sở chính tại Scottsdale, Arizona, Mỹ. Tính đến năm 2023, họ đã có 224 “bệnh nhân” (cách họ gọi các thi thể) được bảo quản và hơn 1400 thành viên đã đăng ký dịch vụ này sau khi qua đời.
Các bước trong quy trình bảo quản lạnh (Cryopreservation)
Quy trình này vô cùng phức tạp và đòi hỏi sự chính xác tuyệt đối.
Ngay sau khi tim ngừng đập: Cuộc chạy đua với thời gian
Sự cấp bách là yếu tố sống còn. Quy trình phải bắt đầu trong vòng vài phút sau khi một người được tuyên bố là đã chết về mặt pháp lý để giảm thiểu tổn thương cho não và các cơ quan khác.
Bước 1: Ổn định và Vận chuyển
Ngay lập tức, một đội phản ứng nhanh sẽ làm mát cơ thể bằng nước đá, đồng thời sử dụng các thiết bị hỗ trợ sự sống nhân tạo để duy trì tuần hoàn máu và cung cấp oxy cho các mô.
Bước 2: Thay thế máu bằng dung dịch bảo vệ (Cryoprotectant)
Đây là bước quan trọng nhất. Máu và các chất lỏng trong cơ thể sẽ được rút ra. Thay vào đó, một hỗn hợp hóa chất đặc biệt (cryoprotectant) có tác dụng chống đông sẽ được bơm vào hệ tuần hoàn. Hóa chất này hoạt động như một chất “chống đông” cho tế bào, giúp quá trình “thủy tinh hóa” diễn ra.
Bước 3: Hạ nhiệt độ sâu một cách có kiểm soát
Cơ thể sẽ được từ từ làm lạnh trong vài ngày bằng khí ni-tơ lạnh cho đến khi đạt đến nhiệt độ của ni-tơ lỏng.
Bước 4: Lưu trữ dài hạn trong ni-tơ lỏng
Cuối cùng, thi thể được đặt ngược đầu vào trong các thùng chứa chuyên dụng khổng lồ bằng thép không gỉ, gọi là Dewar. Các thùng này được đổ đầy ni-tơ lỏng và duy trì ở nhiệt độ -196°C. Ở nhiệt độ này, mọi quá trình phân hủy về mặt lý thuyết đều dừng lại.
Chi phí cho một “vé tới tương lai”
Dịch vụ này không hề rẻ. Theo công bố của Alcor, chi phí là:
- 220.000 USD (hơn 5,58 tỷ VNĐ) cho việc bảo quản toàn bộ cơ thể.
- 80.000 USD (hơn 2 tỷ VNĐ) cho lựa chọn chỉ bảo quản thi thể bằng ni-tơ lỏng đối với bộ não (gọi là Neuropreservation).
Triết Lý Đằng Sau Lựa Chọn Gây Tranh Cãi
Tại sao lại có người bỏ ra một số tiền lớn như vậy cho một điều không chắc chắn? Câu trả lời nằm ở triết lý của họ.
Định nghĩa lại về “cái chết”
Những người theo Cryonics không xem cái chết về mặt pháp lý (tim ngừng đập) là một điểm kết thúc không thể đảo ngược. Đối với họ, “chết” chỉ đơn giản là một tình trạng bệnh lý mà y học hiện tại chưa thể chữa trị. Họ hy vọng y học trong tương lai có thể làm được điều đó, và Cryonics là cây cầu nối đến tương lai đó.
Bảo quản não bộ (Neuropreservation) – Canh bạc vào việc lưu giữ ý thức
Lựa chọn chỉ bảo quản não dựa trên một triết lý: toàn bộ danh tính, ký ức, và ý thức của một con người được lưu trữ trong cấu trúc vật lý và hóa học của bộ não. Họ tin rằng trong tương lai, với công nghệ tiên tiến, người ta có thể quét và tải ý thức đó lên một máy tính, hoặc nuôi cấy/nhân bản một cơ thể mới cho bộ não được bảo quản.
Niềm tin tuyệt đối vào sự tiến bộ của khoa học
Đây là niềm tin cốt lõi. Những người đăng ký dịch vụ này đang đặt cược vào những đột phá trong tương lai của công nghệ hồi sinh, bao gồm:
- Công nghệ nano y tế có thể sửa chữa tế bào ở cấp độ phân tử.
- Kỹ thuật di truyền và tái tạo cơ quan.
- Trí tuệ nhân tạo tiên tiến.
Những Thách Thức và Tranh Cãi Khoa Học Nảy Lửa
Mặc dù hấp dẫn, Cryonics vẫn phải đối mặt với sự hoài nghi và những lời chỉ trích gay gắt từ cộng đồng khoa học chính thống.
“Bảo quản thì được, nhưng hồi sinh thì sao?”
Đây là lời chỉ trích lớn nhất.
Hiện tại, không có bất kỳ phương pháp khoa học nào được chứng minh có thể đảo ngược quá trình thủy tinh hóa và hồi sinh một cơ thể người hay thậm chí chỉ là một bộ não đã được bảo quản lạnh.
Việc bảo quản là một vấn đề kỹ thuật, nhưng việc hồi sinh là một thách thức sinh học ở một cấp độ hoàn toàn khác.
Vấn đề về tổn thương tế bào không thể tránh khỏi
Dù đã có dung dịch bảo vệ, quá trình đông lạnh vẫn gây ra những tổn thương nhất định cho tế bào, đặc biệt là ở cấp độ các khớp thần kinh (synapse) trong não – nơi được cho là lưu giữ ký ức. Việc sửa chữa hàng nghìn tỷ kết nối này một cách hoàn hảo là một nhiệm vụ gần như bất khả thi với hiểu biết hiện tại.
Gánh nặng của việc chứng minh
Gánh nặng chứng minh tính khả thi của việc hồi sinh thuộc về các tổ chức Cryonics, nhưng cho đến nay, họ vẫn chưa thể đưa ra bất kỳ bằng chứng nào.
Các vấn đề về đạo đức và xã hội cần đối mặt
Ngay cả khi công nghệ hồi sinh trở thành hiện thực, nó cũng đặt ra vô số câu hỏi hóc búa:
- Ai sẽ chịu trách nhiệm chăm sóc và hỗ trợ tài chính cho những người được “tái sinh”?
- Họ sẽ hòa nhập với một xã hội xa lạ trong tương lai như thế nào, khi gia đình, bạn bè và mọi thứ họ từng biết đã không còn?
- Liệu đây có phải là một dịch vụ chỉ dành cho người siêu giàu, tạo ra một sự bất bình đẳng mới về cái chết?
Kết luận
Khái niệm đông lạnh chờ tái sinh vừa hấp dẫn lại vừa đầy tranh cãi. Cryonics hiện đang tồn tại ở ranh giới mong manh giữa khoa học và niềm tin. Khoa học về bảo quản là có thật, nhưng hy vọng về sự hồi sinh lại là một niềm tin vào tương lai.
Liệu những “bệnh nhân” của Alcor Life Extension Foundation có bao giờ thức dậy hay không, đó vẫn là một trong những câu hỏi lớn nhất của thời đại chúng ta. Nó thách thức định nghĩa của chúng ta về sự sống, cái chết và khát vọng sự bất tử của con người.
Câu Hỏi Thường Gặp (FAQs)
Ai là những người nổi tiếng đã được bảo quản lạnh?
Một trong những trường hợp nổi tiếng nhất là huyền thoại bóng chày Ted Williams, người được bảo quản tại Alcor. Ngoài ra còn có nhà tiên phong về Cryonics Robert Ettinger và nhà khoa học máy tính Hal Finney. Có nhiều tin đồn về Walt Disney nhưng thực tế ông đã được hỏa táng.
Nếu công ty Alcor phá sản thì sao?
Alcor có một cơ cấu tài chính được thiết kế để đảm bảo sự tồn tại lâu dài. Một phần lớn chi phí của khách hàng được đưa vào một quỹ ủy thác (Patient Care Trust) riêng biệt. Lãi suất từ quỹ này được dùng để trang trải chi phí vận hành, đảm bảo việc chăm sóc các “bệnh nhân” có thể tiếp tục ngay cả khi công ty không còn tiếp nhận thành viên mới.
Quá trình hồi sinh (nếu có thể) sẽ diễn ra như thế nào theo lý thuyết?
Theo lý thuyết của những người ủng hộ Cryonics, quá trình này sẽ cần đến công nghệ nano y tế. Hàng nghìn tỷ robot siêu nhỏ sẽ được tiêm vào cơ thể để sửa chữa từng tế bào bị tổn thương do quá trình đông lạnh và do nguyên nhân gây ra cái chết ban đầu. Sau khi cơ thể được phục hồi hoàn toàn, nó sẽ được làm ấm lại và khởi động lại chức năng. Tuy nhiên, đây vẫn hoàn toàn là khoa học viễn tưởng ở thời điểm hiện tại.
🔎Lưu ý: Bài viết chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin tổng quan.