Vụ ám sát cựu Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe vào tháng 7 năm 2022 đã gây ra một cơn địa chấn trên toàn cầu. Nhưng đằng sau thảm kịch chính trị đó, một sự thật khác dần được hé lộ, vén lên bức màn bí ẩn về một tổ chức tôn giáo quyền lực có tên Liên đoàn Gia đình vì Hòa bình và Thống nhất Thế giới. Cái tên này có thể xa lạ với nhiều người, nhưng nó chính là danh xưng chính thức của một phong trào từng được biết đến rộng rãi với tên gọi Giáo hội Thống nhất, hay “Moonies”.
Vậy tổ chức này là gì? Tại sao nó lại có mối liên hệ sâu sắc đến một trong những vụ ám sát chính trị gây chấn động nhất thế kỷ 21? Bài viết này sẽ không chỉ dừng lại ở các dòng tít trên mặt báo, mà sẽ cùng bạn đi sâu vào một cuộc hành trình khám phá toàn diện, đa chiều về Liên đoàn Gia đình vì Hòa bình và Thống nhất Thế giới – từ lịch sử hình thành, hệ thống giáo lý gây tò mò, cho đến những hoạt động và tranh cãi đã định hình nên nó.
Lịch sử hình thành và phát triển của Giáo hội Thống nhất
Để hiểu được sức ảnh hưởng to lớn của họ ngày hôm nay, chúng ta phải quay ngược thời gian về với một bán đảo Triều Tiên đang bị chia cắt và hỗn loạn sau chiến tranh, nơi một nhân vật đầy lôi cuốn và cũng gây tranh cãi không kém đã đặt những viên gạch đầu tiên.
Sun Myung Moon – Nhà sáng lập gây tranh cãi
Linh hồn và trung tâm của tổ chức chính là Sun Myung Moon (1920-2012). Sinh ra tại một vùng nông thôn thuộc Bắc Triều Tiên ngày nay, ông Moon tuyên bố rằng vào năm 15 tuổi, ông đã nhận được một “mặc khải” trực tiếp từ Chúa Jesus. Theo đó, ông được giao phó một sứ mệnh trọng đại: hoàn thành công việc cứu rỗi nhân loại mà chính Chúa Jesus đã bắt đầu nhưng chưa thể hoàn thành.
Sau nhiều năm thăng trầm, bao gồm cả việc bị giam cầm, vào năm 1954, Sun Myung Moon đã chính thức thành lập “Hiệp hội Thánh linh Thế giới vì sự Thống nhất của Cơ đốc giáo Thế giới” tại Seoul, Hàn Quốc. Đây chính là tiền thân của Giáo hội Thống nhất sau này. Với tài hùng biện và khả năng thu hút quần chúng, ông đã nhanh chóng tập hợp được một lượng lớn tín đồ trung thành.
Các giai đoạn bành trướng và phát triển
Tổ chức không chỉ giới hạn hoạt động ở Hàn Quốc.
- Thập niên 1950-1960: Nhanh chóng mở rộng sang Nhật Bản, một quốc gia sau này trở thành “cứ điểm” quan trọng và là nguồn tài chính dồi dào nhất.
- Thập niên 1970: Bành trướng mạnh mẽ sang Hoa Kỳ và các nước phương Tây. Sun Myung Moon chuyển đến Mỹ, tổ chức các buổi thuyết giảng quy mô lớn tại những địa điểm biểu tượng như Madison Square Garden và Sân vận động Yankee.
- Thập niên 1980-1990: Xây dựng một đế chế kinh doanh và truyền thông toàn cầu, bao gồm việc thành lập tờ báo The Washington Times tại Mỹ, các công ty thủy sản, khu nghỉ dưỡng, trường đại học và nhiều tổ chức phi lợi nhuận khác.
Năm 1994, trong một nỗ lực nhằm làm mới hình ảnh và mở rộng tầm ảnh hưởng ra ngoài phạm vi tôn giáo thuần túy, tổ chức đã chính thức đổi tên thành Liên đoàn Gia đình vì Hòa bình và Thống nhất Thế giới.
Hệ thống Giáo lý và Niềm tin Cốt lõi
Điều gì đã khiến hàng triệu người trên khắp thế giới từ bỏ cuộc sống bình thường để đi theo Sun Myung Moon? Sức hút không chỉ đến từ con người ông, mà còn từ một hệ thống giáo lý được cho là “hoàn thiện” Kinh thánh.
“Nguyên lý Sáng tạo” (Divine Principle)
Đây được xem là cuốn kinh thánh riêng của Giáo hội Thống nhất. Cuốn sách này không phủ nhận Kinh thánh của Cơ đốc giáo, mà diễn giải lại nó theo một cách hoàn toàn mới. Theo “Nguyên lý Sáng tạo”:
Sự sa ngã của Adam và Eva không chỉ là hành động không vâng lời, mà còn là một hành vi tình dục bất chính với Lucifer, khiến dòng máu của nhân loại bị vấy bẩn. Chúa Jesus đến để cứu rỗi con người, nhưng ông đã bị đóng đinh trước khi có thể kết hôn và tạo ra một dòng dõi “thuần khiết”. Do đó, sứ mệnh của ngài vẫn còn dang dở.
Từ luận điểm này, giáo lý của họ khẳng định rằng thế giới cần một Đấng Messiah thứ hai, một “Đấng Cứu thế Tái lâm” để hoàn thành nhiệm vụ này trên trần thế.
Vai trò của “Bố Mẹ thật”: Sun Myung Moon và Hak Ja Han
Và không ai khác, chính Sun Myung Moon và người vợ thứ hai của ông, bà Hak Ja Han, đã tự nhận mình là “Bố Mẹ thật” của nhân loại. Họ tuyên bố mình chính là cặp đôi hoàn hảo mà Thiên Chúa gửi đến để hoàn thành sứ mệnh dang dở của Chúa Jesus: thanh tẩy dòng máu nhân loại và thiết lập Vương quốc Thiên đường ngay trên Trái đất.
Đối với các tín đồ, ông bà Moon không chỉ là những nhà lãnh đạo tinh thần, mà còn là hiện thân của Chúa trời, là trung tâm của vũ trụ. Sự vâng phục tuyệt đối dành cho “Bố Mẹ thật” là điều kiện tiên quyết cho sự cứu rỗi.
Lễ Chúc phúc và các “đám cưới tập thể” gây chấn động
Đây có lẽ là nghi lễ đặc trưng và được biết đến rộng rãi nhất của Giáo hội Thống nhất. Những hình ảnh về các sân vận động khổng lồ, nơi hàng ngàn, thậm chí hàng chục ngàn cặp đôi trong trang phục giống hệt nhau cùng làm lễ cưới, đã trở thành biểu tượng của tổ chức.
Tuy nhiên, đây không phải là một lễ cưới thông thường. Nó được gọi là “Lễ Chúc phúc” (The Blessing Ceremony). Mục đích của nó là:
- Kết nối các cặp đôi dưới sự chứng giám của “Bố Mẹ thật”.
- Thanh tẩy họ khỏi tội lỗi nguyên thủy.
- Tạo ra những đứa trẻ “thuần khiết”, không còn mang dòng máu tội lỗi, từ đó xây dựng một thế giới lý tưởng.
Điều gây tranh cãi nhất là trong nhiều trường hợp, các cặp đôi được chính Sun Myung Moon chỉ định, ghép đôi những người từ các quốc gia, chủng tộc và hoàn cảnh hoàn toàn khác nhau. Họ tin rằng việc chấp nhận người bạn đời do “Bố Mẹ thật” lựa chọn là một phần quan trọng trong việc xóa bỏ rào cản và thực hiện ý muốn của Thiên Chúa.
Mối liên hệ chấn động với Vụ ám sát cựu Thủ tướng Shinzo Abe
Thế nhưng, bức tranh về một thế giới hòa bình và những gia đình lý tưởng đã đột ngột rạn nứt vào ngày 8 tháng 7 năm 2022, khi cựu Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe bị ám sát. Vụ việc không chỉ là một thảm kịch chính trị, nó còn kéo Liên đoàn Gia đình vì Hòa bình và Thống nhất Thế giới ra khỏi bóng tối và đặt họ vào trung tâm của một cuộc khủng hoảng quốc gia.
Lời khai của nghi phạm và mối thù hận với Giáo hội
Nghi phạm Tetsuya Yamagami đã khai với cảnh sát rằng động cơ của anh ta không phải là chính trị. Thay vào đó, nó xuất phát từ một mối thù hận sâu sắc với Giáo hội Thống nhất. Anh ta cáo buộc rằng mẹ mình, một tín đồ trung thành, đã quyên góp toàn bộ tài sản cho tổ chức, ước tính hơn 100 triệu yên (khoảng 700,000 USD), khiến gia đình anh ta phá sản và tan nát.
Không thể tiếp cận các nhà lãnh đạo cấp cao của Giáo hội, mà đứng đầu hiện nay là bà Hak Ja Han, Yamagami đã chuyển mục tiêu sang ông Abe. Tại sao? Vì anh ta tin rằng chính ông Abe, thông qua các bài phát biểu qua video tại các sự kiện của tổ chức, đã góp phần quảng bá và hợp pháp hóa cho Giáo hội Thống nhất tại Nhật Bản, từ đó khiến nhiều người khác rơi vào hoàn cảnh bi kịch như gia đình mình. Lời khai này đã mở ra một chiếc hộp Pandora về mối quan hệ phức tạp giữa chính trị và tôn giáo tại Nhật.
Làn sóng phẫn nộ và những góc khuất chính trị được phơi bày
Vụ ám sát Shinzo Abe đã phơi bày một sự thật gây sốc: mối liên hệ sâu rộng và kéo dài hàng thập kỷ giữa Giáo hội Thống nhất và nhiều chính trị gia thuộc Đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền. Hàng loạt cuộc điều tra sau đó cho thấy:
- Hỗ trợ chính trị: Tổ chức bị cáo buộc đã huy động các tín đồ của mình làm tình nguyện viên và vận động phiếu bầu cho các ứng cử viên LDP trong các cuộc bầu cử.
- Đổi lại sự công nhận: Ngược lại, sự xuất hiện của các chính trị gia cấp cao tại sự kiện của Giáo hội đã mang lại cho họ sự uy tín và legitimization (sự hợp pháp hóa) mà họ khao khát.
Sự phơi bày này đã gây ra một làn sóng phẫn nộ trong dư luận Nhật Bản, buộc Thủ tướng đương nhiệm Fumio Kishida phải thực hiện một cuộc cải tổ nội các và yêu cầu các thành viên LDP cắt đứt quan hệ với tổ chức.
Tầm ảnh hưởng, Tranh cãi và Chỉ trích
Vụ việc ở Nhật Bản chỉ là phần nổi của tảng băng chìm về những tranh cãi đã theo đuổi Liên đoàn Gia đình vì Hòa bình và Thống nhất Thế giới trong suốt lịch sử tồn tại của nó.
Cáo buộc “tẩy não” và lạm dụng tài chính
Đây là hai lời chỉ trích nặng nề và phổ biến nhất nhắm vào tổ chức. Nhiều cựu thành viên và gia đình của các tín đồ đã lên tiếng về các phương pháp mà họ cho là lạm dụng:
- Áp lực tài chính: Các tín đồ được khuyến khích, thậm chí bị gây áp lực, phải quyên góp số tiền lớn để “bồi thường” cho tội lỗi của tổ tiên. Tại Nhật Bản, một phương pháp phổ biến là “bán hàng tâm linh” (spiritual sales), nơi các tín đồ bị thuyết phục mua những món đồ như bình gốm, tượng với giá cắt cổ để nhận được phước lành.
- Kiểm soát tâm lý: Các cáo buộc về việc “tẩy não” (brainwashing) thường xuyên được đưa ra. Tổ chức bị cho là đã cô lập các thành viên khỏi gia đình và bạn bè bên ngoài, yêu cầu sự cống hiến toàn thời gian và lòng trung thành tuyệt đối với “Bố Mẹ thật”, tạo ra một môi trường sống khép kín và có tính kiểm soát cao.
Tương lai của Liên đoàn Gia đình sau cái chết của Sun Myung Moon
Sau khi nhà sáng lập Sun Myung Moon qua đời vào năm 2012, nhiều người đã đặt câu hỏi về tương lai của đế chế khổng lồ này. Con tàu đó sẽ đi về đâu khi không còn người thuyền trưởng đầy quyền uy?
Sự lãnh đạo của “Mẹ thật” Hak Ja Han
Quyền lực nhanh chóng được củng cố vào tay người vợ của ông, bà Hak Ja Han. Bà đã tiếp quản vai trò lãnh đạo tối cao, tích cực củng cố vị thế của mình và tiếp tục các hoạt động toàn cầu của tổ chức. Bà tự gọi mình là “Con gái độc nhất của Chúa”, đặt mình ngang hàng và thậm chí là trung tâm hơn cả người chồng quá cố trong hệ thống thần học của Giáo hội.
Chia rẽ nội bộ và các nhánh ly khai
Tuy nhiên, sự chuyển giao quyền lực không hề suôn sẻ. Nội bộ tổ chức đã chứng kiến những cuộc chia rẽ sâu sắc, đáng chú ý nhất là sự trỗi dậy của các nhánh ly khai do chính các con trai của Sun Myung Moon lãnh đạo.
Ví dụ điển hình là Hyung Jin “Sean” Moon, người con trai út, đã thành lập Nhà thờ Thánh địa (Sanctuary Church) tại Pennsylvania, Mỹ. Nhánh này có những diễn giải cực đoan hơn về giáo lý, nổi tiếng với việc các tín đồ mang theo súng trường AR-15 đến các buổi lễ, coi “cây gậy sắt” trong Kinh thánh là biểu tượng của loại vũ khí này.
Những sự chia rẽ này cho thấy một tương lai đầy thách thức và bất định cho di sản mà Sun Myung Moon để lại.
Lời kết
Liên đoàn Gia đình vì Hòa bình và Thống nhất Thế giới là một tổ chức của những sự đối lập đầy kịch tính: một phong trào tôn giáo rao giảng về hòa bình thế giới nhưng lại là nguồn cơn của một vụ ám sát chính trị; một tổ chức tôn vinh giá trị gia đình nhưng bị cáo buộc phá vỡ hàng ngàn gia đình khác.
Câu chuyện của họ là một lời nhắc nhở mạnh mẽ rằng đằng sau những lý tưởng lớn lao về hòa bình và thống nhất, thường ẩn chứa những câu chuyện phức tạp của con người về đức tin, sự sùng bái, mất mát và cả những tranh cãi không hồi kết. Vụ ám sát Shinzo Abe có thể đã khép lại một chương bi thảm, nhưng chắc chắn nó đã mở ra một chương mới, buộc thế giới phải nhìn nhận lại một cách nghiêm túc hơn về sức mạnh và những góc khuất của các phong trào tôn giáo trong thời đại ngày nay.
Các câu hỏi thường gặp (FAQs)
1. Liên đoàn Gia đình vì Hòa bình và Thống nhất Thế giới là gì?
Đây là một phong trào tôn giáo mới, thường được biết đến với tên gọi Giáo hội Thống nhất, do Sun Myung Moon sáng lập tại Hàn Quốc vào năm 1954. Họ có một hệ thống giáo lý riêng dựa trên việc diễn giải lại Kinh thánh và tin rằng ông bà Moon là “Bố Mẹ thật” của nhân loại.
2. “Đám cưới tập thể” của họ có ý nghĩa gì?
Đây không phải lễ cưới thông thường mà là một nghi lễ gọi là “Lễ Chúc phúc”. Mục đích của nó là tạo ra các cặp đôi “thuần khiết” dưới sự chứng giám của “Bố Mẹ thật”, từ đó sinh ra những thế hệ con người không còn tội lỗi nguyên thủy và xây dựng một thế giới hòa bình.
3. Tổ chức này có phải là một giáo phái nguy hiểm (cult) không?
Đây là một câu hỏi phức tạp. Bản thân tổ chức tự nhận là một tôn giáo chính thống. Tuy nhiên, do các cáo buộc về phương pháp kiểm soát tâm lý cao độ (thường bị gọi là “tẩy não”), lạm dụng tài chính và yêu cầu lòng trung thành tuyệt đối, nhiều chuyên gia, chính phủ và các cựu thành viên trên khắp thế giới đã mô tả họ là một giáo phái nguy hiểm (cult).
🔎Lưu ý: Bài viết chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin tổng quan.